Danh lam thắng cảnh Bình Thuận 1

1. DINH THẦY THÍM tọa lạc giữa khu rừng già có tên là rừng dầu Bàu Cái thuộc xã Tân Hải, huyện Hàm Tân ngày nay. Theo truyền thuyết dân gian: dưới triều vua Tự Đức có hai vợ chồng đạo sĩ quê ở làng La Qua, phủ Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Đạo sĩ hay giúp đỡ người nghèo khó, căm ghét bọn quan lại ức hiếp dân làng, ông bị triều đình Tự Đức kết tội gây rối, mưu toan bạo loạn và chịu hình phạt "tam ban triều điễn".

Nhưng đạo sĩ đã kịp cùng vợ "bay" về phương Nam Hai vợ chồng dừng chân ở làng Tam Tân, ngày ngày bốc thuốc chữa bệnh cho dân. Tài đức của đạo sĩ nổi tiếng khắp vùng, từ đó dân làng gọi hai vợ chồng bằng cái tên thân mật "Thầy, Thím". Có nhiều truyền thuyết khác trong dân gian nói về tài đức và pháp thuật của Thầy Thím. Cho đến lúc hai vợ chồng chết, dân làng đã mai táng ở khu vực gần đó.

Đến đời Thành Thái thứ 18 năm Bính Ngọ (1906), triều đình xét lại công đức Thầy Thím nên quyết định xóa án và ban sắc phong "Chí đức Tiên sinh, chí đức nương nương tôn Thần".

Để tỏ lòng tôn kính và biết ơn công lao của Thầy Thím, dân làng đã lập dinh tại địa điểm ngày nay để tôn thờ. Nhân dân quanh vùng coi Thầy Thím như vị Thành hoàng biểu hiện cho nhiều tính cách đáng quí, đó là tính cần cù, miệt mài lao động, lòng nhân ái với người nghèo khổ.

Dinh Thầy Thím được xây dựng qui mô như một ngôi đình làng gồm nhiều công trình; hiện nay trên thanh xà gỗ của Dinh còn dòng chữ Hán khắc chìm ghi rõ thời gian kiến tạo vào ngày 25 tháng 12 năm Kỹ Mão (1879).

Hơn 100 năm qua, Dinh Thầy Thím là nơi để nhân dân chiêm bái; những năm gần đây trở thành một khu du lịch kết hợp với cảnh núi rừng, bãi biển, đồi dương. Hàng năm nhân dân khắp nơi đến viếng mộ, thăm Dinh, nhưng đông nhất vẫn là dịp giỗ Thầy ngày 5 tháng giêng âm lịch và Tế thu của Dinh từ các ngày 14 - 16 tháng 9 âm lịch.

Dinh Thầy Thím được Bộ Văn hóa Thông xếp hạng di tích lịch sử -văn hóa theo Quyết định số 2890-VH/QĐ ngày 27/9/1997.

2. LẦU ÔNG HOÀNG trong một quần thể đồi núi, sông, biển, chùa, tháp tạo thành khu thắng cảnh cách Phan Thiết 7km về hướng đông Bắc. Nổi lên là ngọn núi Cố và bốn ngọn đồi nhấp nhô sát biển, xuôi ra biển là cửa sông Phú Hài và những làng chài nằm bên bờ cát trắng.

Năm 1911, một ông hoàng người Pháp, công tước De Montpensier, đến đây thấy phong cảnh đẹp khiến ông ta muốn có nơi nghỉ ngơi trong các kỳ săn bắn và du lịch. Nhà cầm quyền Pháp ở Bình Thuận đồng ý bán quả đồi Bà Nài để làm nơi xây cất biệt thự cho ông Hoàng. Ngày 21 tháng 2 năm 1911. biệt thự được khởi công xây dựng và gần một năm sau đó hoàn chỉnh, với diện tích rộng 536m2. Chia thành 13 phòng. Từ đó trở đi nhân dân Phan Thiết quen gọi khu vực này là đồi "Lầu Ông Hoàng" để chỉ ngọn đồi có tòa biệt thự đó.

Năm 1917, Lầu Ông Hoàng được bán lại cho một người Pháp khác. Và về sau, từ năm 1925, nơi này thuộc quyền sở hữu của chính quyền Pháp rồi của Nam triều và trở thành một điểm tham quan của du khách. Ngày nay, qua chiến tranh công trình trên đã bị hủy hoại.

Còn nhớ khi quân Pháp đóng đồn ở Lầu Ông Hoàng, ngày 14 tháng 6 năm 1947, nơi đây đã diễn ra trận đánh tuyệt vời của một tiểu đội thuộc đơn vị Hoàng Hoa Thám diệt nhiều địch, thu nhiều súng đạn các loại, được nhân dân ta gọi là chiến thắng Lầu Ông Hoàng. Hiện nay, khu vực Lầu Ông Hoàng là một quần thể du lịch hấp dẫn bao gồm: nhóm tháp Chàm cổ, bên cạnh tháp có chùa Bửu Sơn cổ kính, dưới chân đồi là bờ biển và bên kia đồi là núi Cố, nơi có mộ của nhà thơ Nguyễn Thông...

3. BIỂN LẠC thực chất là một hồ nước lớn giữa cánh rừng già thuộc địa phận xã Gia An, huyện Tánh Linh. Hồ mênh mông có độ dài 7km, rộng trên 4km, dân địa phương gọi là "Biển Lạc" vì hồ giống như một vùng biển lạc vào giữa núi rừng. Năm 1877 khi Nguyễn Thông tiến hành khảo sát vùng rừng núi Tánh Linh, gặp hồ nước này cũng đã gọi đó là "Lạc Hải".

Biển Lạc ở phía Tây Nam sông La Ngà, nối với sông La Ngà bằng một con suối dài ngoằn ngoèo uốn khúc có tên là suối "Loăng Quăng". Con suối này hình thành tự nhiên dẫn nước từ hồ ra sông vào mùa nước nhỏ và dẫn nước từ sông vào hồ vào mùa nước lớn. Trong hồ có nhiều loài cá sinh sống, có cả các loài quí hiếm, mà nhiều nơi khác trong vùng không có. Vào mùa nước cạn, Biển Lạc trở thành nơi cung cấp nguồn thực phẩm quan trọng cho nhân dân trong khu vực.

Xung quanh hồ là những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn với các thảm động thực vật quí. Hiện nay những khu rừng này của vùng Biển Lạc đang cùng các khu từng già của Núi Ông hợp thành khu bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ nuôi dưỡng các thảm thực vật và các loài động vật quý hiếm. Trong khu rừng già gần Biển Lạc có một ngọn thác đẹp tên là Thác Bà; đây là một thắng cảnh kết hợp với Biển Lạc là nơi tham quan và du lịch hấp dẫn ở vùng núi rừng phía tây nam Bình Thuận.